Terwijl we ons voorbereiden op de komende tournee met de productie CREOLE, nemen we even de tijd om de cast en hun persoonlijke achtergrond goed voor te stellen. Als eerste: Patrick Karijowidjojo.
Hoe zou je jezelf voorstellen?
Mijn naam is Patrick. Ik zou mezelf voorstellen als een energieke jongen met een goede vibe om zich heen, die veel weet over de kunst van het performen. Iemand die graag kennis deelt over van alles in het leven, en oprecht van mensen houdt. Ik ben heel open naar anderen toe.
Wat is jouw achtergrond / jouw cultureel erfgoed?
Laat ik beginnen bij mijn ouders. Mijn vaders ouders komen oorspronkelijk uit Yogyakarta, Java, Indonesië. Ze kwamen naar Suriname voordat mijn vader werd geboren, en hij kwam ter wereld in Domburg, een dorpje buiten de stad, op ongeveer een uur afstand, meer een dorp dan een stad. We hebben wat land daar, en momenteel bouwt mijn vader een huis, omdat hij over ongeveer twee jaar terug wil naar Suriname.
Mijn moeder is afkomstig uit Paramaribo, de hoofdstad. Ze verhuisde naar hier om medische redenen toen ze 11 was. Ikzelf ben geboren in Utrecht in 1985, en mijn ouders trouwden vlak voordat ik werd geboren. De exacte manier waarop ze elkaar ontmoet hebben, ken ik niet volledig. Maar nadat ze getrouwd waren, kreeg mijn vader ook zijn papieren voor Nederland, dus bleven ze min of meer hier. Af en toe gingen ze terug naar Suriname, omdat ze beiden uit grote families komen. Mijn moeder heeft zeven broers en zussen en mijn vader komt uit een gezin met 14 kinderen. De familieboom strekt zich behoorlijk ver uit, tot het punt dat ik niet eens iedereen ken. De meesten van hen wonen in Suriname, sommigen in Rotterdam, Amsterdam…
Hier is een leuk feitje: ik heb sproetjes. Ik weet niet zeker of ze Duits zijn, maar ergens in de familiegeschiedenis, de vader van mijn moeder, mijn opa, had een Duitse moeder. En mijn oma, de moeder van mijn moeder, werd in vroegere tijden aangeduid als Creools, wat staat for Afro-Surinaams.
Alle castleden van CREOLE hebben op de een of andere manier een band met het land Suriname. Wat betekent deze relatie voor jou persoonlijk?
Ik ben nu 38 jaar oud en ben er slechts drie keer geweest. De eerste keer nam mijn moeder me mee toen ik vier was. Dus ik heb wat herinneringen aan hoe het toen was. De tweede keer was ik 16, een cruciale leeftijd toch? Dit keer voelde het alsof ik er helemaal was. Voor het eerst kon ik mijn land ervaren, mijn roots en alles wat daarbij hoort. Aangezien de meeste ooms en tantes van mijn moeders kant in Nederland wonen, en die van mijn vaders kant in Suriname, kon ik alleen degenen zien die nog in leven waren. Ik was met mijn vader voor zes weken in Suriname. De afspraak was dat ik moest slagen voor mijn eindexamen, en als cadeau zou hij me naar Suriname brengen. Maar ik had mijn examen niet gehaald. Ik stelde het nieuws uit, maar hij bracht me toch. Het veranderde mijn leven, want geboren in Nederland, Utrecht, had ik nooit een moeilijke jeugd. Ik werd opgevoed met mijn moeder voor de eerste zes jaar van mijn leven, daarna werd mijn broer geboren van een andere vader, maar mijn moeder werkte echt hard zodat we niet het gevoel hadden dat we niets hadden. Maar toen ik voor het eerst naar Suriname ging, voelde het alsof ik terugging in de tijd. We hadden geen douche met stromend water, maar een bad met regenwater en kleine bekertjes om water over jezelf te gieten. Dus je zou kunnen zeggen dat het voor mij een cultuurschok was, maar tegelijkertijd raakte het me diep. Zes weken lang leefde ik het dorpsleven, achter hagedissen aanrennen op straat met mijn neven en nichten… de eerste keer dat ik dronken werd was met mijn neef daar. Ik heb zoveel familie daar, en toch woon ik helemaal in Nederland. Dus om terug te komen op je vraag. Het veranderde mijn denken, mijn hart en mijn ziel toen ik op mijn 16e terugkwam in Nederland. Ik moest mijn examenjaar opnieuw doen, maar ik veranderde als persoon. Ik groeide echt op in die zes weken, deze periode heeft voor mij een belangrijke wending gemaakt in mijn leven. Mensen waren zo vol leven. Weet je, ze zijn zo helder en levendig en vrolijk ondanks alle moeilijkheden. Zelfs toen ik naar Paramaribo ging om mijn oom en tantes van mijn moeders kant te bezoeken… een oom van mij is best gangster. Hij is een behoorlijk bekende figuur daar aan die kant van Paramaribo, en zijn huis is als een herenhuis, en het huis van mijn oma is ook enorm. Toen ik daar kwam vanuit het dorp, moet ik zeggen dat ik me meer thuis voelde in het dorp dan bij mijn moeders kant van de familie. Ik ging er weer heen 5 jaar later, toen ik 21 was, en ik ben sindsdien niet meer geweest.
Wat leidde je naar de cast van CREOLE? Hoe is de ervaring tot nu toe voor jou geweest?
Shailesh is my brother from another mother number one, en ik kan niet wachten om aan de tour te beginnen. Ik wil gewoon samen met alle dansers erin duiken. Ik weet nu al dat het diep in de kern van onze ziel zal raken. En ja, ik denk dat het tegelijkertijd heel emotioneel zal zijn, omdat we te maken hebben met generationele geschiedenis. Er is een reden dat we hier zijn. En die redenen zijn niet met de zuiverste bedoeling, dus wat mij betreft kan ik ook niet wachten om die diepte in te duiken van hoe we hier zijn beland. Ik ben benieuwd met wie ik mijn hart en ziel op het podium zal uitstorten als we deze tour doen. Ik ben een performer die diep wil graven. De repetities beginnen in december. Maar voor mij persoonlijk had ik al bij de audities een sterk moment met een van de dansers, en we klikten echt. Het stroomt gewoon goed. Die twee dagen waren heel mooi om te ervaren. Shailesh merkte op dat we hier allemaal zijn met hetzelfde doel en dat we allemaal Surinaams zijn. We zijn de creoolse mix van waar deze show over gaat, dus alleen al het feit dat zoveel mensen zijn gekomen zegt ook veel.
Ik kijk ernaar uit om samen aan deze reis te beginnen. Als we diep genoeg graven, kunnen we die diepte ook brengen naar waar we optreden en onaantastbaar worden. En dat is mijn bedoeling. Dus ik ben erg enthousiast. Het wordt een behoorlijke achtbaan, maar ik ben er klaar voor.
Hoe heeft jouw unieke culturele achtergrond invloed gehad op jouw benadering van dans en beweging?
Niet bewust. Toen ik heel jong was, had mijn moeder een CD van A-Sa-Go, een winti groep.
Veel Surinamers zijn bang om zich in dat deel van hun cultureel erfgoed te verdiepen, omdat het ook duistere magie omvat. In mijn ervaring zijn de meeste mensen erg bijgelovig. Ze zijn bang om te zien. Waar duisternis is, is ook licht. Dat is de balans van het leven. Ongeveer vier of drie jaar geleden raakte ik echt geïnteresseerd in die kant van de cultuur. Waarom zijn mensen er zo bang voor? Waar gaat het over? En ik kwam er heel snel achter dat er eigenlijk een zeer krachtige lichte kant aan zit. Ik herinner me dat de CD van mijn moeder muziek bevatte die te maken had met deze kant van winti. Wanneer je deze muziek hoort, gaat het rechtstreeks terug naar de Afrikaanse roots. Ik hou van deze muziek. Telkens als ik het opzette, begon ik als kind zomaar uit het niets te dansen. Ik herinner me dat ik danste alsof ik een klein Afrikaans jongetje was, hoewel ik nooit Afrikaanse jongens zag dansen, maar ik voelde gewoon de kracht.
Mijn moeder zei grappend: “Als je nu niet stopt, zullen de geesten komen en je halen!” En op een bepaalde manier had ze gelijk. Ik kreeg de geest. Mijn dansen is verbonden met Afrika, omdat het grootste deel van mijn DNA dat is.
Het begrip ‘creolisering’ wordt gebruikt voor de vermenging van verschillende culturen die samenkomen en één geheel vormen. Naast de Surinaamse cultuur is de Caribische cultuur een sterk voorbeeld van deze ontwikkeling. Kun je een persoonlijke ervaring delen, of een inzicht dat het concept van creolisering weerspiegelt in jouw eigen leven?
Ik leerde later in mijn leven over creolisering. Ik leerde dat alle mensen in Suriname, zoals de Chinezen, de Indonesiërs, mensen uit India of Afrika, zij de creolisering waren. En dat maakte meer sense voor mij. Het klinkt alsof het woord dat gevoel bevat. Ik denk dat wij de generatie zijn die nu de mogelijkheid heeft om door generatie trauma’s heen te breken en dat deze productie daar deel van uitmaakt. Ik denk dat dit voor ons als Surinamers een heel belangrijke kanteling kan zijn om niet per se de cyclus te doorbreken, maar in ieder geval een barst erin te maken. En hopelijk zullen de jongeren na ons dit oppikken en hun kinderen opvoeden.
Hoe cliché het ook mag klinken, maar liefde is het antwoord. Liefde is het antwoord. Er zijn miljarden zielen die op zoek zijn naar antwoorden die recht voor hen liggen. Maar ja, iedereen heeft zijn eigen reis.
Is er een speciale boodschap die je zou willen delen?
Confronteer je demonen met liefde als je antwoord. Beschouw dat als je schild, je bescherming, en je Katana. Ik heb een Katana op mijn rug getatoeëerd met een adelaar die ermee opstijgt, als herinnering daaraan.